Schenken aan neven en nichten? 6 aandachtspunten
Steeds vaker horen wij van onze klanten dat zij een schenking willen doen aan een neef of een nicht. Vaak gewoon om hun neef of nicht te helpen, maar soms ook om belastingtechnische reden of omdat de schenker zelf geen kinderen heeft. We zetten zes aandachtspunten bij het schenken aan neven en nichten voor u op een rij.
1. Vrijstellingen
De jaarlijkse vrijstelling voor neven en nichten is aanzienlijk lager dan die voor kinderen, namelijk € 2.418. Opmerkelijk is dat bij een schenking voor de eigen woning aan een neef of nicht – die daarvoor tussen de 18 en 40 jaar moet zijn – ook gebruik kan worden gemaakt van de zogenaamde jubelton, de eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling van € 106.671 (2022). Het maakt daarbij niet uit of uw neef of nicht de eigen woningschenking ook al van de eigen ouders heeft gekregen.
De schenking van de jubelton moet gebruikt worden voor de aankoop van een eigen woning of aflossing van de hypotheek, maar een klein deel € 2.418 (2023) mag voor iets anders worden gebruikt dan voor de woning.
Let op: de jubelton wordt effectief afgeschaft per 1-1-2024. In 2023 wordt het bedrag van de jubelton verlaagd en in 2024 helemaal afgeschaft. Als u dit jaar nog een deel van de jubelton schenkt dan mag u in 2023 nog aanvullen naar € 106.671. Maakt u pas in 2023 gebruik van de jubelton dan is het maximale bedrag € 28.947.
2. Schenkbelasting boven de vrijstelling
De schenkbelasting voor een schenking aan neven en nichten is aanzienlijk hoger dan die bij een schenking aan kinderen. Een schenking tot € 138.641 boven de vrijstelling (2023) aan een neef of nicht is belast met 30% en boven dit bedrag betalen zij zelfs 40%. Ter vergelijking: het tarief voor kinderen is 10% tot 20%.
3. Schenken vlak voor overlijden
Doet u een schenking binnen 180 dagen voor uw overlijden? Dan wordt bij uw overlijden het geschonken bedrag gezien als een erfrechtelijke verkrijging. De betaalde schenkbelasting wordt dan terugbetaald, maar waarschijnlijk is de erfbelasting over die verkrijging hoger.
Deze 180-dagenregeling geldt niet voor de schenking voor de eigen woning. Deze zou dus op het sterfbed kunnen plaatsvinden. De neef of nicht– die daarvoor tussen de 18 en 40 jaar moet zijn – hoeft op dat moment nog geen eigen woning te hebben. Om voor de vrijstelling in aanmerking te komen, moet de woning uiterlijk in het tweede kalenderjaar na de schenking aangekocht worden.
4. Zeggenschap
Als u bijvoorbeeld effecten of geld schenkt aan een neef of nicht, dan is het mogelijk om de zeggenschap over het geschonken bedrag zelf te behouden of bijvoorbeeld bij de ouder van de neef of nicht neer te leggen. Dit kan door in de schenkingsakte een bewind op te nemen. Bent u klant bij Van Lanschot? Dan kunt u kosteloos de schenkingsakte met bewind bij Evi opstellen. Dit hoeft geen notariële akte te zijn. Het bewind mag worden ingesteld tot een leeftijd naar keuze van de schenker, maar de neef of nicht kan vijf jaar na de schenking de rechter verzoeken het bewind te beëindigen.
5. Minderjarige neefjes of nichtjes
De ouders van uw minderjarige neefje of nichtje moeten de schenking namens hun kind aanvaarden. Ook moeten zij dan de eventuele voorwaarden, zoals bijvoorbeeld bewind, aanvaarden. Het rendement op het geschonken vermogen is in principe voor de ouders. Dit noemt men ouderlijk vruchtgenot. Het is mogelijk in de (onderhandse) schenkingsakte te bepalen dat er geen sprake is van ouderlijk vruchtgenot. Het rendement op het geschonken vermogen komt dan ook aan uw neefje of nichtje toe.
6. Familieverhoudingen
Meerdere malen schenken kan verwachtingen wekken, schenk daarom niet telkens op hetzelfde moment. Als u altijd met kerst het vrijgestelde bedrag schenkt, dan kan de neef of nicht hier op gaan rekenen. Het kan dan zijn dat het u niet in dank wordt afgenomen als u een jaar niet schenkt. Dit voorkomt u door bijvoorbeeld het ene jaar met kerst te schenken en de volgende keer bij een verjaardag of trouwdag.
Geschreven naar de stand van zaken op 6 september 2022.
