Hoeveel erfbelasting moet ik betalen over de ontvangen erfenis?

Als een dierbare is overleden dan heeft u, naast alle emoties, ook te maken met het afwikkelen van de nalatenschap. Hier komt veel bij kijken. In deze serie van vier blogs vertelt Hanneke Kroonenberg u over een aantal aspecten waar u mee te maken krijgt

1. Erfenis aanvaarden of weigeren
2. Het verdelen van de nalatenschap
3. Wel of niet moeten betalen van erfbelasting
4. Wat te doen met de erfenis?

In deze derde blog gaan we in op de erfbelasting; hoeveel moet u betalen en wanneer moet u betalen.

Aangifte erfbelasting

De Belastingdienst stuurt een brief waarin staat of de erfgenamen aangifte moeten doen. Dit doen zij binnen 4 maanden na het overlijden. De aangiftebrief wordt naar een van de erfgenamen gestuurd, meestal de partner of het oudste kind van de overledene. Als er in het testament een executeur is benoemd of een notaris is gevolmachtigd, dan wordt de aangiftebrief daar naar toe gestuurd. In de brief staat ook hoe u aangifte erfbelasting doet en wanneer de aangifte bij de Belastingdienst binnen moet zijn. In principe moet er binnen acht maanden na het overlijden aangifte worden gedaan, tenzij er uitstel wordt aangevraagd.

Hoeveel erfbelasting moet ik betalen?

De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van het bedrag dat u erft en uw relatie tot degene die is overleden. Afhankelijk van de relatie tussen u en degene die overlijdt is er een vrijstelling. Dit kan variëren van ruim € 2.400 voor derden tot ruim € 723.500 voor partners. Ook de tarieven hangen samen met de relatie en variëren van 10% tot 40%. Met het “hulpmiddel erfbelasting berekenen” kunt u een inschatting maken u erfbelasting moet betalen.

Vrijstellingen erfbelasting 2023

Bron: Belastingdienst / Evi van Lanschot

NB: de vrijstelling voor de partner kan lager zijn als er sprake is van pensioenimputatie

Tarieven erfbelasting 2023

Let op: krijgen u en uw partner allebei een erfenis uit de nalatenschap van een overledene? Dan ziet de Belastingdienst voor de berekening van de erfbelasting u als één persoon. Dit houdt in dat er maar één keer de vrijstelling van toepassing is en voor het tarief de beide verkrijgingen bij elkaar moeten worden opgeteld.

Zelf invloed uitoefenen op hoogte erfbelasting?

Als er sprake is van een langstlevende ouder en minimaal één kind en er is geen testament dan is de zogenaamde wettelijke verdeling van toepassing. De langstlevende ouder krijgt alle bezittingen en schulden en het kind krijgt een vordering op de langstlevende ouder ter grootte van zijn of haar erfdeel. Gezien de huidige hoogte van de rente, is deze vordering in principe renteloos. De langstlevende ouder en het kind mogen echter afspreken dat er wel een rente wordt vergoed van maximaal 6%. Die rente hoeft de langstlevende echter niet uit te betalen, maar die mag bij de vordering van het kind worden opgeteld (rente op rente). Aan de hand van een voorbeeld laten we zien wat de invloed van de hoogte van de rente is op de te betalen erfbelasting.

Voorbeeld

Fatima (61 jaar) en Bart (62 jaar) zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Bart overlijdt zonder testament. Zij hebben twee kinderen. Vermogen is € 1.200.000. Nalatenschap van Bart is dan € 600.000. Dit vererft naar Fatima en zijn twee kinderen, dus elk € 200.000. Alles gaat naar Fatima en de kinderen krijgen dus een vordering op haar van ieder € 200.000. Als de rente 6% samengesteld is dan betalen de kinderen ieder ruim € 22.000 erfbelasting. Dit moet Fatima voor de kinderen voorschieten. Als de rente echter 0% is dan vindt de fiscus dat de vordering van de kinderen minder waard is voor de erfbelasting. Zij hoeven dan maar ieder ca. € 6.000 te betalen. Het bedrag wat de vordering minder waard is wordt bij Fatima weer bij geteld. Maar doordat Fatima een vrijstelling heeft van ruim € 680.000 hoeft zij geen erfbelasting te betalen. Totale besparing is ca. € 32.000.  Nadeel is dan wel dat de vordering van de kinderen niet oprent. Hierdoor is er bij overlijden van Fatima straks mogelijk meer erfbelasting verschuldigd.

Laat u dus goed voorlichten over het wel of niet aanpassen van de rente op de vordering van de kinderen. Ook in het testament is vaak de mogelijkheid opgenomen om de rente op de vordering aan te passen.

Wanneer moet ik betalen?

Er moet in principe binnen acht maanden na het overlijden aangifte worden gedaan. De Belastingdienst legt dan meestal binnen 3 tot 6 maanden een aanslag op. Het is mogelijk om uitstel aan te vragen voor het doen van de aangifte waardoor u langer de tijd heeft om de aangifte te doen. Let op: als u uitstel aanvraagt wordt er wel belastingrente berekend van 4% over het bedrag dat u moet betalen. De aanslag erfbelasting moet binnen 6 weken worden betaald. In sommige gevallen kunt u ook hiervoor uitstel aanvragen, bijvoorbeeld als in de nalatenschap een woning zit die nog verkocht moet worden en uzelf niet voldoende vermogen heeft om de erfbelasting te betalen. Ook hier wordt dan rente van 4% over berekend.

Dit is de derde blog in de serie over het ontvangen van een erfenis. In de laatste blog van deze serie gaan wij in op wat u met de erfenis kunt doen. Heeft u een erfenis ontvangen en wilt u met een van onze coaches overleggen of beleggen bij u past? Neem dan contact op met een Evi Beleggingscoach.

Geschreven naar de stand van zaken van 1 januari 2023