Luc Aben: Amerikaanse en Europese economie houden zich goed

Tot het moment dat de coronavaccins voor een kantelpunt in de groepsimmuniteit zorgen, moet de economie blijven (over)leven met beperkingen. Economische cijfers vallen mee, maar er komen nog moeilijke maanden aan.

Economische cijfers vallen mee

In de Verenigde Staten kwamen de ISM-inkoopmanagersindices voor december ver boven de verwachting uit. Niet alleen in de industrie hadden inkoopmanagers meer vertrouwen in de economie gekregen, ook in de dienstensector. En dat is enigszins verwonderlijk, omdat de dienstensector de beperkende maatregelen van de lockdowns het hardst voelt.

Zelfs het ogenschijnlijk zwakke rapport over de Amerikaanse werkgelegenheid in december bevatte onderliggend positieve punten. Er gingen weliswaar 140.000 banen verloren, maar dat was grotendeels te wijten aan de sectoren recreatie en horeca. Zowel de zakelijke dienstverlening (+160.000 banen), industrie (+38.000 banen) als detailhandel (+120.000 banen) wisten het aantal werknemers fors uit te breiden.

In Europa waren de detailhandelsverkopen in november 6,1% lager dan een maand eerder. Dat is fors, maar het omzetvolume was slechts 3,2% lager dan het niveau van februari 2020. Net voordat Covid-19 toesloeg, wat dan weer meevalt.

Hetzelfde geldt voor de Duitse industriële productie. Ook die blijft positieve maandcijfers overleggen waarbij de auto-industrie voor een positieve impuls zorgt. Woensdag komen de industriële productiecijfers voor de gehele eurozone. Ondanks dat de productie het in landen als Frankrijk en Nederland moeilijker heeft, zal dankzij Duitsland de Europese industriële productie alsnog in de plus uitkomen.

Moeilijke economische maanden

De relatief goede economische cijfers uit de Verenigde Staten en Europa willen niet zeggen, dat we geen moeilijke economische maanden doormaken. Zo zullen nieuwe cijfers over de Amerikaanse detailhandelsverkopen waarschijnlijk uitwijzen dat de consumptie aarzelt. En dat is toch een doorslaggevende component in het Amerikaanse economische plaatje.

Ook het consumentenvertrouwen zal bij Joe Sixpack, de Amerikaanse variant van Jan modaal, matig blijven. Dat vertoonde sowieso nog geen echt herstel sinds de pandemie toesloeg. Met het nieuwe steunpakket voor burgers van de overheid en toezeggingen van de nieuwe president Biden om extra steun te bieden, wordt een eventueel zwak cijfer op de koop toegenomen.

Veel indicatoren suggereren op dit moment dat de Amerikaanse en Europese economieën zich relatief goed houden. In ieder geval beter dan tijdens het tweede kwartaal van 2020, toen we plotsklaps met lockdowns werden geconfronteerd die de economie en het vertrouwen direct verlamden. Ondertussen hebben producenten en consumenten zich zo goed als mogelijk aangepast en bovenal gloort er door de vaccins licht aan het eind van de Covid-19 tunnel..

Financiële markten voortvarend van start

Dat de Amerikaanse en Europese economieën zich goed houden is meteen ook één van de redenen waarom aandelenmarkten het nieuwe jaar voortvarend hebben ingezet.

In Europa zorgt de brexitdeal voor optimisme onder beleggers. De deal is inhoudelijk heel partieel en er zijn nog de nodige open eindjes, maar het belangrijkste is dat de deal überhaupt bestaat. Op de beurs in Londen geeft de brexitdeal aanleiding tot een soort ‘opluchtingsrally’. De FTSE100-index sinds bekendmaking van de deal al 6% hoger.

Naast de brexitdeal gaf de Democratische verovering van de Amerikaanse Senaat de beurzen een zetje. Veel beleggers verwachten nu extra overheidsimpulsen voor de economie. De kans hierop is inderdaad groter geworden, maar is niet evident. Daarvoor is de Democratische meerderheid in de Senaat te krap. Maar het werkt zeker voor de korte termijn werkt positief in op het marktsentiment.

Op obligatiemarkten valt sinds het begin van het jaar vooral de Amerikaanse rente op. De tienjaarsrente doorbrak de 1%-drempel. Voor een verklaring wijzen we opnieuw naar de afloop van de Amerikaanse Senaatsverkiezingen. Komen er onder het bewind van Biden inderdaad extra overheidsbestedingen, dan kan dat de inflatie (en dus de langetermijnrente) opstuwen.

Voorlopig trekken aandelenkoersen zich weinig aan van een hogere rente. Maar als we naar de risico’s voor 2021 kijken, dan is een hogere inflatie en rente er zeker één. Het kan de aandacht van beleggers verschuiven. Een oplopende rente is minder gunstig voor de zogenoemde groeiaandelen. Waardeaandelen, zoals aandelen van banken, profiteren juist van een hogere kapitaalmarktrente.

De ene inflatie is de andere niet

Financiële markten houden steeds meer rekening met hogere Amerikaanse inflatie. Toch is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen een structureel hoger prijsniveau en het overschatten van krachten die de inflatie aanwakkeren.

In de winter van 2020 begonnen energieprijzen scherp te dalen. Het herstel van de laatste maanden duwt het algemene prijspeil nu omhoog. Toch is dat iets anders dan hogere prijzen omdat de economie op volle toeren draait.

Eenzelfde effect komt uit de zwaar door Covid-19 getroffen sectoren. Prijzen in de recreatie-, reis- en horecasector crashten in de lentemaanden van 2020. Daar treedt nu herstel op. Naarmate we het coronavirus met vaccins onder controle krijgen, mogen we verwachten dat deze beweging doorzet. Maar opnieuw is dat dan geen signaal dat de prijsontwikkeling fundamenteel uit de hand loopt.

Consumentenprijsinflatie in de Verenigde Staten (CPI-index)


Cijfers jaar-op-jaar
Bron: Bloomberg, Bureau of Labor Statistics
 
De oplopende inflatie- en renteniveaus in Amerika zijn een risico voor financiële markten (zie grafiek). Natuurlijk, er is nog altijd de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed). Als de obligatierente té snel té hoog wordt dan zal bankpresident Jerome Powell niet aarzelen om in te grijpen door het aankoopprogramma voor obligaties op te schalen.

Welk renteniveau een ingrijpen van de Fed triggert weten we niet. Tussentijds kunnen we ook geconfronteerd worden met volatiele aandelenkoersen. Het kan hoe dan ook een boeiende evenwichtsoefening worden voor zowel de centrale bank als voor beleggers.
Wilt u meer weten? Onze beleggingscoaches staan natuurlijk voor u klaar.