Hoe de oorlog in Oekraïne de financiële markten raakt

Een overzicht van de gevolgen voor economie, financiële markten en ons beleggingsbeleid.

In het kort:

• Oorlog kan Europa naar schatting 1% tot 1,5% economische groei kosten
• Aandelenbeurzen reageren vooralsnog gematigd
• In ons beleggingsbeleid houden wij koers

De oorlog in Oekraïne is nu iets meer dan een week oud. We maken een overzicht van de situatie. Hierbij zijn we ons ervan bewust dat we slechts de economische en beleggingsinhoudelijke afwegingen presenteren. Uiteraard zijn ook wij onthutst over de ontwikkelingen en het menselijke leed in Oekraïne en hopen we dat de militaire agressie daar zo spoedig mogelijk stopt.

Het conflict is vanaf de start op 24 februari escalerend. Weinigen gingen uit van een aanval op geheel Oekraïne. Toch gebeurde het. Weinigen hadden ook verwacht dat de sancties van het Westen zo hard en eensgezind zouden zijn. En ook dat gebeurde. Zelfs traditioneel neutrale landen als Zweden en Zwitserland sloten zich hierbij aan.

De Russische economie wordt zwaar getroffen. Zeven grote banken afsluiten van het internationale betaalsysteem SWIFT beperkt de internationale handel, met uitzondering van de export van energie en grondstoffen. Bevriezing van zo'n 60% van de buitenlandse reserves van de centrale bank reduceert de Russische oorlogskas flink.

De Europese economie

Cruciale parameter voor Europa is de energiebevoorrading. De afgekondigde sancties ontzien weliswaar de levering van energie en grondstoffen, maar op enig moment kan Rusland (of Europa zelf) deze afspraak uit politieke overwegingen herzien. Dit is echter niet ons basisscenario. We gaan uit van het handhaven van de wederzijdse afhankelijkheid: Rusland heeft de dollars nodig, Europa de energie.

Stel dat de Russische gasaanvoer volledig stilvalt. Dan moet Europa het verbruik met 10% tot 15% verminderen ter compensatie. Althans, in de veronderstelling dat alle andere leveranciers tegen volle capaciteit blijven leveren. Een dergelijke reductie is niet onmogelijk. Alleen al door het weer kan de vraag naar gas 10% tot 30% schommelen. Bovendien is een gedeeltelijke switch van gas naar olie mogelijk.

Hoe dan ook, het spreekt voor zich dat de huidige situatie nu al economische consequenties heeft. In de industrie omdat de winstmarge door de gestegen energiekosten onder druk komt en bij de consumenten omdat deze stijging direct de portemonnee raakt en de koopkracht dus daalt.

Sinds het begin van het conflict verdubbelde de (Europese) gasprijs. Een vat Brent-olie werd 20% duurder. In het scenario waarin deze prijzen op het huidige niveau blijven voor geheel 2022, kan dat naar schatting 1% tot 1,5% economische groei kosten. Hiermee zou een groot deel van de economische rugwind vanuit de heropening van de economie teniet worden gedaan. In ons basisscenario blijft echter nog een Europese groei van 2% over ten opzichte van 2021.

Financiële markten

Vanzelfsprekend reageren financiële markten op de oorlog. Voor de aandelenmarkt mogen we die reactie vooralsnog beperkt noemen. Sinds 23 februari (de dag vóór de inval) daalden Europese aandelen gemiddeld 1,5% (Europe Stoxx 600). Amerikaanse aandelen gingen zelfs 2% hoger (S&P500).

Daarnaast speelt een rol dat de ECB, in tegenstelling tot de Fed, haar plannen voor een hogere beleidsrente wellicht uitstelt. Of, indien nodig, haar aankoopprogramma’s weer een tandje hoger draait. Dit kan een stimulerend effect hebben op de economie en daarmee ook op financiële markten.

Gevolgen voor de Evi Fondsen

Het belang van de regio Oekraïne, Rusland en Belarus in de Evi Fondsen is zeer beperkt. In Evi Fonds neutraal bedraagt dit circa 0,3%. Daarmee zijn de directe risico’s van uw beleggingen dus zeer klein.

Indirect risico is er uiteraard wel in de vorm van economische impact. Op wereldniveau zien we dat conflicten vaak op korte termijn negatief uitwerken, maar dat de impact op lange termijn meevalt. We gaan er vooralsnog van uit dat het deze keer ook zo uitpakt en blijven de ontwikkelingen op de voet volgen. Bovenal hopen we op een snelle en vreedzame oplossing van dit conflict voor alle direct betrokkenen.