Mag ik mijn negatieve spaarrente aftrekken van de belasting?

De meeste spaarders krijgen geen rente over hun spaartegoed. Of moeten zelfs rente betalen aan de bank. Niet voor niets zoeken spaarders naar manieren om hun rendement te verhogen. Bijvoorbeeld door fiscale handigheidjes. Evi zet de (on)mogelijkheden op een rij.

Rente op spaarrekening daalt

Sparen is nog maar weinig aanlokkelijk door de jarenlange daling van de spaarrente. Een spaarrekening is een mooie plek om een financiële buffer aan te houden, maar is voor vermogensgroei veel minder geschikt. De rente is op het merendeel van de Nederlandse spaarrekeningen nul. Sommige banken overwegen zelfs een negatieve spaarrente. Daarbij betaal je voor het aanhouden van een tegoed op een spaarrekening.

Sommige banken rekenen voor grote spaarders al een negatieve spaarrente. Het gaat daarbij om tegoeden boven de €1 á €2 miljoen. Wie meer dan €100.000 op zijn spaarrekening heeft, betaalt bij sommige banken een fee, een vast jaarlijks bedrag voor het bewaren en bewaken van je geld.

Negatieve spaarrente: niet sparen, maar uitgeven?

Van grote invloed op de hoogte van de rente is het beleid van Europese Centrale Bank (ECB). Deze is verantwoordelijk voor het monetaire beleid van de Europese Unie. De ECB regelt onder andere de tarieven waartegen banken van hen en onderling geld kunnen lenen. Met dit geld kunnen zij zelf weer leningen en hypotheken verstrekken aan hun klanten. Door de economische ontwikkelingen rond de kredietcrisis heeft de ECB het beleid aangescherpt; banken kunnen zeer goedkoop geld lenen. Geen noodzaak dus om spaarders te lokken met hoge rentes.

De ECB houdt de rente met opzet al lange tijd extreem laag. Het doel is het stimuleren van de economie. De consument moet niet sparen, maar juist geld uitgeven of investeren. Dat is goed voor de economie. Om dit verder te stimuleren hanteert de ECB sinds enige tijd nieuwe maatregelen: de rente waartegen banken hun tegoeden bij de ECB mogen aanhouden is negatief. Banken betalen dus voor het stallen van de spaartegoeden van klanten.

Mag ik het aftrekken?

Sommige spaarders denken een lichtpuntje te ontdekken in de negatieve spaarrente. Het idee: ik betaal belasting over mijn rendement in box 3, dan kan een negatief rendement betekenen dat ik belasting terugkrijg. Een vergelijking met de hypotheekrente wordt ook gemaakt. Een deel van je betaalde hypotheekrente krijg je immers wel terug van de Belastingdienst.

Helaas, de negatieve rente over je spaartegoed is niet aftrekbaar in de belastingaangifte. De Nederlandse inkomstenbelasting houdt geen rekening met het werkelijke behaalde positieve of negatieve rendement. In plaats daarvan wordt uitgegaan van een verondersteld (forfaitair) rendement. Hoeveel vermogen je hebt, bepaalt met welk forfaitair rendement de belastingdienst rekent.

Door de manier waarop de vermogensrendementsheffing werkt, betalen spaarders dus belasting over het rendement dat ze niet hebben gekregen. De Belastingdienst gaat er namelijk vanuit dat je een bepaald rendement over je vermogen behaalt. Over dit veronderstelde rendement betaal je vervolgens belasting. Dit geldt voor spaartegoed boven de vrijstelling, die is dit jaar € 30.846 (€ 30.360 in 2019).

Spaargeld minder belast

Het kabinet wil dat het veronderstelde rendement beter aansluit bij het werkelijke (spaar)rendement. Daarom dalen de tarieven voor mensen met een relatief laag vermogen in box 3. In 2022 gaat de belastingheffing helemaal op de schop. De Belastingdienst maakt dan onderscheid in het soort vermogen, spaarders betalen dan geen of een laag belastingtarief over hun spaargeld.

Verzacht dit het probleem van de negatieve spaarrente voor spaarders? Slechts een beetje. Door de inflatie ga je er in koopkracht op achteruit als je spaart tegen de huidige lage rente van rond de 0%. Of tegen een negatieve rente. Als je belegt en je beleggingen een positief rendement opleveren, kun je die inflatie nog compenseren. Voor spaarders is dat lastiger.

Geld onder het matras bewaren als oplossing tegen negatieve rente? Dat kan natuurlijk altijd. Maar let op: Het thuis bewaren van veel contant geld is risicovol. Vooral vanwege de kans op verlies of diefstal. Bij brand of diefstal dekt de inboedelverzekering slechts een relatief klein bedrag aan contant geld. Het maximaal verzekerde bedrag ligt tussen de €250 en €1.250.

Rendement overhouden

Sparen is door lage rente al jarenlang weinig aantrekkelijk. De negatieve rente over grote bedragen versterkt dat nog eens. Wil je vermogen opbouwen voor de lange termijn, dan is beleggen vaak een beter alternatief. Zorg wel altijd dat je een spaarbuffer hebt, voor onvoorziene uitgaven. Overweeg bijvoorbeeld een deel van je spaargeld te laten beleggen en zo je kans op een aantrekkelijk rendement te verhogen. Zodat je straks na aftrek van de belasting een aantrekkelijk rendement overhoudt.

Risico is er natuurlijk ook. Door koersschommelingen kunnen je beleggingen minder waard worden. Het goede nieuws is dat een lange beleggingshorizon en een goede spreiding helpen om het risico te verlagen. Daarmee bouw je mogelijk op de lange termijn een aantrekkelijk – positief - rendement op.